Programy - Budowa demokracji
Kształtowanie polityki gospodarczej
Badania dotyczące demokracji
Szkolenia dotyczące rozwoju demokracji w Polsce
Szkolenia dotyczące rozwoju demokracji zagranicą
Zwalczanie korupcji
Kształtowanie polityki gospodarczej
Instytut, jako niezależny instytut badawczy i fundacja Krajowej Izby Gospodarczej jest bardzo zaangażowany w tworzenie prawa i regulacji wspierających wzrost gospodarczy oraz rozwój demokracji. Podejmowane przez nas działania polegają zarówno na reagowaniu, jak i inspirowaniu środowiska polityków i decydentów. W ramach inspirowania debat publicznych Instytut opracował ponad 50 raportów dotyczących systemu podatkowego, koncesjonowania, rynku pracy, handlu zagranicznego, finansowania i monitoringu MSP, rozwoju dziedzin opartych na wiedzy (KBI), bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI), rozwoju gospodarki lokalnej, zamówień publicznych, reform systemu emerytalnego. Raporty, oparte na badaniach przeprowadzonych wśród przedsiębiorców, zawierają analizę bieżącej w danym momencie sytuacji i propozycje rekomendacji w zakresie reform. Wiele spośród proponowanych przez Instytut rekomendacji zostało wprowadzonych, m.in. dotyczących deregulacji systemu podatkowego, a w rezultacie obniżenie podatków i wprowadzenie jednej stawki dla wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od ich formy prawnej. Nasze propozycje budowania systemu podatkowego w większym stopniu sprzyjającego innowacjom zostały włączone do oficjalnej strategii innowacji, propozycje dotyczące deregulacji systemu licencjonowania spowodowały zmniejszenie liczby działalności, które wymagają licencji. Instytut organizuje wiele konferencji z udziałem wiodących polityków, parlamentarzystów i przedsiębiorców, w trakcie których prezentuje rekomendacje dla polityki. Te konferencje zwykle poprzedzane konferencją prasową popularyzują idee promowane przez Instytut oraz pomagają budować relacje niezbędne dla skutecznego lobbingu na rzecz przedsiębiorców prywatnych.
 | W trakcie konferencji pt. "Finansowanie biznesu technologicznego. Tworzenie sprzyjającego środowiska rozwoju technologii w Polsce" Ministerstwo Finansów reprezentował Jacek Uczkiewicz, Podsekretarz Stanu (drugi z prawej). |
Instytut odpowiada również za monitoring wprowadzanych ustaw i prezentowanie stanowiska biznesu. Propozycje konkretnych rozwiązań prawnych są przesyłane do Komitetów KIG w celu uzyskania opinii przedsiębiorców, które następnie są podstawą do przygotowania stanowiska przedsiębiorców przedstawianego administracji publicznej. Przedstawiciele Instytutu uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez poszczególne Ministerstwa, na których są omawiane propozycje nowych rozwiązań prawnych zanim zostaną przesłane do Parlamentu. Promowanie stanowiska przedsiębiorców na tym etapie jest najskuteczniejsze.
Instytut współpracuje niemal z wszystkimi liczącymi się ugrupowaniami obecnymi w Sejmie i Senacie. Te kontakty są wykorzystywane do reprezentowania interesów przedsiębiorców, formułowania zmian w ustawodawstwie w zakresie rozwoju gospodarki i kształtowania środowiska sprzyjającego nowym inwestycjom. Zagadnienia poruszane w raportach Instytutu były wykorzystywane w programach politycznych zarówno rządzącej koalicji, jak i partii opozycyjnych. Nawiązane kontakty umożliwiają natychmiastowe reagowanie i wspieranie w ten sposób przedsiębiorców w rozwiązywaniu palących problemów, jak np. zmiany w podatku VAT. Zespół Instytutu prezentował wiele propozycji i koncepcji będących częścią:
- Oceny założeń budżetowych i budżetu
- Analizy przyczyn braku równowagi w handlu zagranicznym oraz deficytu bilansu płatniczego,
- Opinii dotyczące programów gospodarczych rządu,
- Redukcji wydatków publicznych.
Badania dotyczące demokracji
Instytut jest zainteresowany badaniami dotyczącymi demokracji od wielu lat; zrealizował dwa projekty w tej dziedzinie: Kultura polityczna polskiej demokracji w roku 1998 oraz Kultura prawna polskich przedsiębiorców w roku 2000. Obydwa projekty były częścią działalności Instytutu zorientowanej na poprawę kultury politycznej, budowę podstaw demokracji, państwa prawa oraz ustanawianie standardów ułatwiających integrację Polski z UE. Główną ideą pierwszego projektu było przedstawienie oceny kultury politycznej w Polsce i porównanie jej z kulturą polityczną w UE (Niemcy i Wielka Brytania). Instytut opracował również rekomendacje dotyczące poprawy jakości debat politycznych, edukacji obywatelskiej oraz stosunków między przedsiębiorstwami a kręgami politycznymi.
Realizacja programu Kultura prawna polskich przedsiębiorców pozwoliła Instytutowi na przedstawienie znajomości przepisów prawa wśród polskich biznesmenów, a także ich postaw wobec prawa i zakresu, w jakim to prawo przestrzegają w swojej codziennej działalności. Przygotowano raport na podstawie badań przedsiębiorców, rozmów z sędziami oraz analiz przepisów prawnych. Raport obejmujący zalecenia dotyczące poprawy kultury prawnej w Polsce został opracowany i przedstawiony w trakcie konferencji.
Szkolenia dotyczące rozwoju demokracji w Polsce
Szkolenia dotyczące instytucji demokratycznych
Jak i dla kogo?
Zespół Instytutu razem z Polsko-Amerykańską Agencją Doradztwa (PAAD) przeprowadził wiele szkoleń w zakresie funkcjonowania instytucji demokratycznych. Zorganizowaliśmy zarówno szkolenia formalne, jak i wizyty studyjne, dyskusje, prezentacje, ćwiczenia praktyczne oraz spotkania z przedstawicielami organów tworzących politykę w Polsce. W latach 1996-2004 zorganizowaliśmy około 20 szkoleń dotyczących instytucji demokratycznych dla uczestników z takich krajów, jak: Ukraina, Rosja, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizja, Bośnia, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja i kilka innych krajów.
Dlaczego w Polsce? Polska stanowi interesujący przykład płynnego przejścia z reżimu komunistycznego do demokracji i wdrożenia rzeczywiście funkcjonujących instytucji demokratycznych. Naszym zdaniem transformacja polityczna Polski stanowi wzór dla wielu krajów w zakresie wykorzystania szczególnych środków do zażegnania konfliktów, osiągnięcia kompromisu poprzez rozmowy przy okrągłym stole, zapewnienia niezależności mediów i rzeczywistej swobody wypowiedzi, bezpośredniego zajęcia się problemami, kształtowania polityki gospodarczej, wdrożenia demokracji na szczeblu lokalnym, procedur samorządności lokalnej i regionalnej i najlepszych praktyk.
Podejmowanie zagadnień kontrowersyjnych
Niektóre z naszych szkoleń dotyczą kwestii delikatnych, takich jak: handel kobietami, zapobieganie przestępstwom, wolność prasy, pomoc społeczna itp. W przypadku zagadnień będących źródłem konfliktów lub kwestii delikatnych zawsze próbujemy przedstawić punkty widzenia obydwu stron, tak aby zapewnić naszym uczestnikom swobodę wyboru. Naszym celem jest ukazanie szerokiej gamy rozwiązań i umożliwienie uczestnikom podjęcia decyzji, które z nich najlepiej pasują do warunków panujących w ich krajach.
Elementy kulturowe
Nasze programy są zawsze wzbogacone o elementy kulturowe i rozrywkowe, a także polską gościnność. W wielu przypadkach zapraszamy naszych uczestników do Teatru Wielkiego lub Filharmonii Narodowej, czy też innych miejsc związanych z kulturą, zgodnie z życzeniami naszych gości. Gdy pokazujemy doświadczenia Polski w dziedzinie demokracji, zawsze szanujemy określone cechy krajów naszych gości związane z kulturą, doświadczeniami historycznymi, religią itp.
Szkolenia dotyczące transformacji gospodarczej
Jak i dla kogo?
Zespół Instytutu, we współpracy z Polsko-Amerykańską Agencją Doradztwa (PAAD), przeprowadził wiele szkoleń dotyczących transformacji gospodarczej. Zorganizowaliśmy zarówno szkolenia formalne, jak i wizyty studyjne, dyskusje, prezentacje, ćwiczenia praktyczne oraz spotkania z przedstawicielami organów tworzących politykę w Polsce. W latach 1996-2004 zorganizowaliśmy około 20 szkoleń w zakresie transformacji gospodarczej dla uczestników z takich krajów, jak: Ukraina, Rosja, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgizja, Bośnia, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja i kilka innych krajów.
Dlaczego w Polsce?
Przed rokiem 1990 w Polsce obowiązywała gospodarka planowana centralnie i przeregulowana. W roku 1990 zaczęła rozwijać się gospodarka rynkowa z istotnymi elementami odpowiedzialności społecznej. 14 lat po wprowadzeniu nowego systemu Polska nadal nie jest rajem i stoi przed ważnymi zmianami rozwojowymi. Jednak pozytywna różnica między przeszłością a teraźniejszością jest ogromna. Konkurencyjne, sprywatyzowane przedsiębiorstwa, kwitnący sektor małych firm, rosnący eksport, lepsze zarządzanie finansami publicznymi, w szczególności na szczeblu lokalnym, skuteczna decentralizacja finansów publicznych, szybka restrukturyzacja przedsiębiorstw, gwałtowny wzrost wydajności pracy, reforma systemu emerytalnego, szybko rosnąca siła nabywcza średniego wynagrodzenia - wszystkie te czynnik stanowią atrakcyjny wzór do naśladowania. Jednak szybki wzrost wiązał się z poniesieniem pewnych kosztów - głównie społecznych takich, jak: bezrobocie, wyłączenie społeczne, zadłużenie publiczne, korupcja. Wszystkie te kwestie stanowią doskonałe tematy szkoleń w zakresie przekształceń gospodarczych, dotyczących nie tylko godnych naśladowania osiągnięć Polski, ale także błędów, których należy uniknąć.
Podejmowanie zagadnień kontrowersyjnych
Nowa fala reform gospodarczych w Polsce, podjęta pod koniec lat dziewięćdziesiątych: w tym reforma służby zdrowia, systemu emerytalnego, wdrożenie polityki regionalnej, spowodowała pojawienie się wielu kontrowersji. Stanowią one problemy gospodarki dojrzałej i również warto je omówić. W przypadku zagadnień będących źródłem konfliktów lub kwestii delikatnych zawsze próbujemy przedstawić punkty widzenia obydwu stron, tak aby zapewnić naszym uczestnikom swobodę wyboru. Naszym celem jest ukazanie szerokiej gamy rozwiązań i umożliwienie uczestnikom podjęcia decyzji, które z nich najlepiej pasują do warunków panujących w ich krajach.
Elementy kulturowe
Nasze programy są zawsze wzbogacone o elementy kulturowe i rozrywkowe, a także polską gościnność. W wielu przypadkach zapraszamy naszych uczestników do Teatru Wielkiego lub Filharmonii Narodowej, czy też innych miejsc związanych z kulturą, zgodnie z życzeniami naszych gości. Gdy pokazujemy doświadczenia Polski w dziedzinie transformacji gospodarczej, zawsze szanujemy określone cechy krajów naszych gości związane z kulturą, doświadczeniami historycznymi, religią itp.
Szkolenia dotyczące rozwoju demokracji realizowane zagranicą
W ciągu 14 lat okresu przekształceń Polsce udało się zbudować niezbędne instytucje demokratyczne, funkcjonującą gospodarkę rynkową, przystąpić do Unii Europejskiej, a doświadczenia związane z tym procesem mogą być bardzo przydatne dla większości krajów z przeszłością komunistyczną. Punkt wyjściowy dla polskich reformatorów był trudniejszy niż dla większości krajów z tzw. gospodarką planowaną, biorąc pod uwagę naszą sytuację gospodarczą w 1990 roku - wysoką inflację, niedobory żywności, spadającą produkcję przemysłową i rosnące niepokoje społeczne. Stąd też studia przypadków związanych z kształtowaniem polityki gospodarczej i społecznej, rozwojem społeczeństwa obywatelskiego oraz organizacji przedsiębiorców, wsparciem dla małych i średnich przedsiębiorstw, ograniczeniem korupcji lub budową strategii lokalnych, w szczególności poprzez uczestnictwo, są znacznie atrakcyjniejsze dla liderów z innych krajów w procesie transformacji niż doświadczenia ustabilizowanych demokracji. Pamiętając o tym, nasz zespół położył mocny nacisk na dzielenie się polskimi doświadczeniami z innymi krajami.
Począwszy od roku 1995, organizujemy wizyty studialne dla osób tworzących politykę, przedstawicieli administracji publicznej na szczeblu lokalnym i krajowym, ekspertów i przedstawicieli biznesu. Jak dotąd zorganizowano ponad 25 programów szkoleniowych w dziedzinie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, kształtowania polityki gospodarczej, nawiązywania kontaktów między przedsiębiorstwami, przekształceń własnościowych, reformy administracyjnej, funkcjonowania rynku pracy, polityki społecznej, dziennikarstwa, organizacji pozarządowych, handlu kobietami, handlu międzynarodowego oraz Światowej Organizacji Handlu (WTO). Każdy program obejmuje prezentację przygotowaną przez wiodących polskich ekspertów w danej dziedzinie, towarzyszące jej wizyty oraz spotkania z osobami tworzącymi politykę, w tym ministrami i parlamentarzystami. Programy dostarczają mieszankę teorii i praktyki, które pozwalają uczestnikom na pełne wykorzystanie doświadczeń Polski w ich krajach. Ważnymi elementami każdego programu są plany działań, które uczestnicy zabierają ze sobą po ukończeniu szkolenia. Po zakończeniu programu nasi eksperci pozostają do dyspozycji uczestników i odpowiadają na pytania oraz przedstawiają zalecenia w czasie wdrażania opracowanych planów. W czasie wizyty studialnej nasze usługi obejmują zapewnianie instruktorów i materiałów szkoleniowych, organizację dodatkowych spotkań, jeśli życzą sobie tego uczestnicy, zapewnianie tłumaczeń ustnych i pisemnych, organizacja zakwaterowania i diet.
Oprócz wizyt studialnych w Polsce nasz zespół przekazuje swoją wiedzę i doświadczenie w ramach seminariów szkoleniowych organizowanych w Rosji, Kazachstanie, Kirgizji, Armenii, Gruzji, Azerbejdżanie, Bośni, Kosowie, Serbii, Bangladeszu. Tematy dotyczyły głównie organizacji pozarządowych i rozwoju organizacji przedsiębiorców, kształtowania polityki gospodarczej, monitorowania projektów, rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Te szkolenia i wizyty studialne, przeprowadzone we współpracy z Academy for Educational Development, Center for International Private Enterprise, World Learning, były oparte na polskich lub środkowoeuropejskich studiach przypadków wybranych i dostosowanych do bieżących potrzeb i zainteresowań uczestników.
 | Dr Mieczysław Bąk prowadzi szkolenie dla przedstawicieli organizacji przedsiębiorców w zakresie planowania strategicznego, Baku (Azerbejdżan). |
Zwalczanie korupcji
Korupcja stanowi jedną z największych przeszkód rozwoju biznesu w Polsce oraz innych gospodarkach znajdujących się w fazie przejściowej, a tym samym rozwój społeczeństwa demokratycznego i gospodarki rynkowej wymaga opracowania strategii antykorupcyjnych. Instytut zdecydował się przygotować raport pt. Strategia polskiego biznesu wobec korupcji (2001). Był on oparty na wynikach badań zawartych w raporcie Polski biznes wobec korupcji (2000), przedstawiającym praktyki korupcyjne zgłoszone przez przedsiębiorstwa. Na podstawie badania przedsiębiorstw polskich i trzech grup fokusowych zespół Instytutu przygotował zalecenia dotyczące przejrzystości finansów publicznych, które mogłyby zmniejszyć korupcję występującą w systemie zamówień publicznych. Zaproponowaliśmy również odpowiedzialność osobistą za procedury przetargowe i mniejszy wpływ partii politycznych na samorządy lokalne. W wyniku inicjatywy Instytutu ponad 20 organizacji przedsiębiorców podpisało oświadczenie antykorupcyjne, które stało się główną strategią polskich przedsiębiorstw w zakresie zwalczania korupcji.
Rekomendacje Instytutu dotyczące zmian w procedurze zamówień publicznych stanowiły kontynuację wcześniejszych projektów dotyczących zamówień publicznych w branży budowlanej (1995). Doświadczenie uzyskane w ramach pracy ze stowarzyszeniem firm budowlanych w zakresie uczciwych praktyk przedsiębiorstw zostało następnie wykorzystane w projekcie dotyczącym promocji etyki w biznesie oraz kultury przedsiębiorczości (1997). W ramach projektu utworzono samofinansujący się program certyfikacji "Przedsiębiorstwo Fair Play". Przyciąga on co roku ponad 700 firm, promując między innymi praktykę działalności bez korupcji. Zespół Instytutu przygotował również Kodeks etyki w biznesie, przyjęty przez Krajową Izbę Gospodarczą.
Instytut bierze również udział w promowaniu przejrzystych procedur i praktyk w gminach. Nasz projekt "Gmina Fair Play", uruchomiony w 2001 roku i koncentrujący się na promowaniu standardów etycznych wśród władz samorządowych oraz właściwej organizacji obsługi inwestorów przyczynia się do ograniczania korupcji w gminach.
Zespół Instytut przeprowadził również szkolenia w dziedzinie etyki biznesu oraz praktyk antykorupcyjnych w czasie szkoleń zorganizowanych dla organizacji przedsiębiorców w Gruzji, Rosji, Azerbejdżanie, Bośni (2001-2004). Nasz personel brał również udział w międzynarodowym programie mającym na celu ograniczenie korupcji w Bangladeszu, koncentrując się na praktykach rządów demokratycznych i roli sektora obywatelskiego w zmniejszaniu korupcji.
W ramach zakończonego w styczniu 2007 r. projektu Budowa uczciwych praktyk legislacyjnych ograniczanie przestrzeni dla korupcji w biznesie współfinansowanego przez Komisję Europejską, Instytut prowadził badania nad formami przeciwdziałania korupcji w procesie legislacyjnym oraz możliwościami poprawy jakości prawa. Wyniki zostały wykorzystane do opracowania "Kodeksu rzetelnych praktyk legislacyjnych" oraz raportu "Praktyki rzetelnej legislacji gospodarczej. Doświadczenia światowe i możliwości ich adaptacji do warunków polskich".
Kontynuując te działania Instytut, w lutym 2008 roku, rozpoczął realizację projektu, współfinansowanego przez UE, pn.: "Polscy przedsiębiorcy przeciw korupcji. Mechanizmy antykorupcyjne w praktyce przedsiębiorstw", którego głównym celem jest zidentyfikowanie sytuacji korupcyjnych, określenie kosztów korupcji dla firm oraz opisanie i upowszechnienie najlepszych praktyk stosowanych przez firmy w celu przeciwdziałania korupcji. W ramach projektu przeprowadzane jest m.in. badanie zjawisk korupcyjnych w przedsiębiorstwach działających w Polsce, którego wyniki, wraz z prezentacją najlepszych praktyk antykorupcyjnych zostaną przez nas opublikowane w formie raportu.